SOWA OPAC :

60 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Papież już nie umrze... / Jacek Pałasiński. - Warszawa : Rosner i Wspólnicy, 2005. - 287 s. : fot. ; 24 cm.

Autor

Pałasiński Jacek (1952- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Papiestwo

Gatunek

Publicystyka

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Planeta 11

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Tajemnice Jana Pawła II / Antonio Socci ; tł. z jęz. wł. Jolanta Kornecka-Kaczmarczyk. - Kraków : Dom Wydawniczy Rafael, cop. 2009. - 254, [1] s., ; 21 cm.

Autor

Socci Antonio (1959- ). Kornecka-Kaczmarczyk Jolanta.

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Papiestwo

Gatunek

Biografia

Wieloletni przyjaciel Karola Wojtyły, kardynał Andrzej Deskur, wyjawia autorowi niezwykłą informację. Okazuje się, że pontyfikat Jana Pawła II ma jeszcze jeden, dotąd nieodkryty przez biografów wymiar: Karolowi Wojtyle od 26. roku życia towarzyszyły niezwykłe doświadczenia mistyczne! "Jakich tajemnic strzegł Karol Wojtyła? O czym wiedział?" - pyta autor i rozpoczyna niecodzienne śledztwo. Podąża tropami tajemnic z Fatimy, związków z Ojcem Pio, przepowiedni i objawień Maryjnych, wydarzeń z Medjugorie i wielu innych nadprzyrodzonych znaków towarzyszących posłudze - jak określa sam autor - Jana Pawła Wielkiego. Konfrontuje je z relacjami świadków, watykańskimi dokumentami, opiniami bliskich papieżowi osób. Wyniki tego śledztwa są absolutnie zaskakujące! Rzucają zupełnie nowe światło na rolę jaką odegrał Jan Paweł II w dziejach świata.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 9

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2/Jan Paweł II (1 egz.)

Filia nr 12

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2/ Jan Paweł II (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pozwólcie mi odejść : siła w słabości Jana Pawła II / Stanisław Dziwisz [et al. ; przekł. Wiesława Dzieża, Marcin Romanowski]. - Warszawa : Świat Książki - Bertelsmann Media, 2007. - 124, [3] s., [8] s. tabl. kolor. : il. ; 21 cm.

Autor

Dziwisz Stanisław (1939- ). Dzieża Wiesława. Romanowski Marcin (1978- ).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Cierpienie Papiestwo

Instytucja: Świat Książki

Dokładnie rok po śmierci, która dokonała się 2 kwietnia 2005 roku, niepublikowana opowieść osobistego lekarza Jana Pawła II i jego sekretarza, arcybiskupa Dziwisza, o ostatnich dniach życia wielkiego Papieża. W książce, osobisty sekretarz Papieża oraz Czesław Drążek, odpowiedzialny za polskie wydanie L'Osservatore Romano, mówią o pojmowaniu cierpienia w nauczaniu i życiu Jana Pawła II. Profesor Renato Buzzonetti, osobisty lekarz Papieża, po raz pierwszy opisuje najważniejsze zabiegi chirurgiczne i leczenie, którym był poddany Jan Paweł II aż do ostatnich dni życia. Na koniec Angelo Comastri, który w tamtym czasie zaledwie został powołany na odpowiedzialnego za Bazylikę Świętego Piotra, opowiada o niewiarygodnym pielgrzymowaniu wiernych i ludzi pochodzących z każdej części świata, aby po raz ostatni pozdrowić Papieża. Człowiek boleśnie doświadczony przez los - w dzieciństwie traci rodziców; w młodości przeżywa tragiczne doświadczenie wojny i prześladowań nazistowskich; potem następują restrykcje reżymu komunistycznego; jako Papież przeżył zamach na swoje życie, chorobę Parkinsona i wiele pobytów w Gemelli - Karol Wojtyła był nieustannie blisko chorych i cierpiących, którzy dostrzegali, jak bardzo ich słuchał i głęboko rozumiał w swoim sercu. Urzekająca książka, aby jeszcze raz przeżyć dni wdzięczności i miłości. [merlin].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 9

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Dlatego święty : prawdziwy Jan Paweł II, o którym opowiada postulator procesu beatyfikacyjnego / Sławomir Oder, Saverio Gaeta ; przekł. Katarzyna Trzeszczkowska. - Kraków : Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, 2010. - 221, [1] s. ; 22 cm.

Autor

Oder Sławomir (1960- ). Gaeta Saverio (1958- ). Trzeszczkowska Katarzyna.

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Kanonizacja i beatyfikacja Papieże

Gatunek

Biografia

Instytucja: Wydawnictwo św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej

Jest to głośna publikacja postulatora księdza Sławomira Odera napisana we współpracy z włoskim dziennikarzem Saverio Gaetą. Książka ta powstała na podstawie trzech tomów materiałów, zebranych w czasie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II. Odzwierciedla zagadnienia, które pojawiły się w dokumentacji stanowiącej podstawę prac Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, tzw. Positio. Dlatego święty ukazuje postać Jana Pawła II nie tylko jako wielkiego papieża, ale również mistyka oraz jako człowieka, żyjącego pełnią życia. Jest to książka o świętości Jana Pawła II; jak mówi ksiądz Oder, są to "zapiski z podróży duchowej". Będąc seminarzystą, studentem w Krakowie, Karol Wojtyła znalazł przyczepioną do drzwi swojego pokoju karteczkę ze słowami "Przyszły święty". Ten żart jego kolegów ma dzisiaj proroczy wydźwięk. W 2005 roku Benedykt XVI rozpoczął proces kanonizacyjny Jana Pawła II, powierzając funkcję postulatora księdzu Sławomirowi Oderowi, który w tej nadzwyczajnej książce opowiada o niepublikowanych wynikach swojej pracy związanej z gromadzeniem dokumentów i świadectw, wyjawiając nieznane dotąd aspekty życia Wojtyły, dołączając do jego wizerunku nowe, istotne elementy. Dlatego święty to książka o egzystencji, życiu duchowym i roli Karola Wojtyły w Kościele. [empik.com]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 9

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Idąc przez puste błonia / Józef Tischner ; wybór i oprac. Wojciech Bonowicz. - Kraków : Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2005. - 351, [1] s. ; 20 cm.

Autor

Tischner Józef (1931-2000). Bonowicz Wojciech (1967- ).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Antropologia filozoficzna Nauka społeczna Kościoła katolickiego

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Planeta 11

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Jan Paweł II / [Jan W. Góra ; il. Lucyna Talejko-Kwiatkowska]. - Poznań : Media Rodzina, cop. 2008. - 63 cm. : il. kolor. ; 22 cm.

(Nazywam się....)

Autor

Góra Jan (1948-2015) Talejko-Kwiatkowska Lucyna (1964- ).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Papiestwo

Gatunek

Publikacje dla dzieci

Nikomu nie trzeba przedstawiać, kim jest ten, który o sobie opowiada - Jan Paweł II. Postać tak dobrze znana wszystkim. Tu mówi: "Starsi pamiętają mnie młodego, młodzież i dzieci już jako starego człowieka z laską lub na fotelu. Ludzie uważają, że jestem kimś bardzo ważnym, ale ja sam o sobie tak nie myślę". I dalej, z wrodzoną skromnością - znakomitym piórem dominikanina ojca Jana Góry - opowiada o Bogu, kontaktach z ludźmi, o swoim niecodziennym życiu.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 18

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

I wy bądźcie radośni : przesłanie / Jan Paweł II (papież) ; wybór tekstów Irena Gubernat, Anna Matusiak. - Kraków : Wydaw. eSPe, 2005. - 161, [2] s. ; 22 cm.

Autor

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005). Gubernat Irena. Matusiak Anna.

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł I (papież ; 1912-1978) Mowy i homilie papieskie

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Planeta 11

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)

Audiobook

W koszyku

oceń

Tajemnice Jana Pawła II / Antonio Socci ; czyta Maciej Rayzacher. - Kraków : Dom Wydawniczy Rafael, 2009 2010 (Larix). - 31 odcinków (dł. odcinka 15 min.) ; 161 MB.

Autor

Socci Antonio (1959- ). Rayzacher Maciej (1940- ).

Forma i typ

Audiobooki Publikacje dla niewidomych

Odbiorca

Niewidomi

Temat

Jan Paweł I (papież ; 1912-1978) Papiestwo

Gatunek

Biografia Publikacje dla niewidomych

Książka w formacie Czytaka dostępna w bibliotece nr 12 (Hanki Sawickiej 2).

Książka

W koszyku

oceń

Pasterz / Bernard Lecomte ; tł. Michał Romanek, Helena Sobieraj, Dorota Zańko. - Kraków : spoleczny Instytut Wydawniczy Znak, 2006. - 767 s., [40] s. fot. (w tym kol.): il. ; 25 cm.

Autor

Lecomte Bernard (1949- ). Romanek Michał (1969- ). Sobieraj Helena. Zańko Dorota.

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papierze

Gatunek

Biografia

Niezwykle rzetelna od strony faktograficznej, zadziwiająca śmiałością analiz i wniosków biografia Jana Pawła II.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 5 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Planeta 11

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)

Filia nr 5

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Filia nr 9

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2/Jan Paweł II (1 egz.)

Filia nr 15

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Religia (1 egz.)

Filia nr 18

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Życie prywatne Ojca Świętego / Caroline Pigozzi ; przeł. [z fr.] Krystyna Szeżyńska-Maćkowiak. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 2001. - 157,[1] s. ; 21 cm.

Autor

Pigozzi Caroline. Szeżyńska-Maćkowiak Krystyna.

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Publicystyka francuska

Caroline Pigozzi rozmawiała z papieskimi doradcami, była na pokładach samolotów, którymi Ojciec Święty udawał się w swoje kolejne podróże, spotykała się z ludźmi, którzy czuwali nad wizerunkiem Papieża. W Polsce rozmawiała z jego przyjaciółmi z lat nauki w seminarium, pojechała też w góry, aby odwiedzić miejsca, gdzie Jan Paweł II lubił spędzać wolne chwile. Nic nie umknęło jej bacznemu spojrzeniu. Dzięki niej czytelnik ma szansę znaleźć się tam, gdzie jego noga nigdy by nie postała: w prywatnym świecie Jana Pawła II. [z okł.]

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 5

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Filia nr 13

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. JPII (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kwiatki Jana Pawła II / wybrał i oprac. Janusz Poniewierski ; pomysł i współpr. Jan Turnau. - Wyd. 1 dodruk. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2004. - 166, [1] s. : il. ; 18 cm.

Autor

Poniewierski Janusz. Turnau Jan.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Antologia

Nowe, uzupełnione Kwiatki Jana Pawła II to książka o Papieżu, która podbiła serca tysięcy czytelników. Jej redaktorzy zebrali około setki "kwiatków" - opowieści i anegdot pokazujących znane i nieznane, czasem zabawne, a niekiedy budzące zadumę i wzruszenie wydarzenia z życia Karola Wojtyły - Jana Pawła II. Lektura tej książki pokazuje, że charyzmat Papieża, biskupa, księdza Wojtyły... przejawia się nie tylko w jego oficjalnych wystąpieniach, ale także w codziennych, nieformalnych sytuacjach, w których na odsiecz autorytetowi przychodzi niejednokrotnie... poczucie humoru.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 9

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kwiatki Jana Pawła II / wybrał i oprac. Janusz Poniewierski ; pomysł i współpr. Jan Turnau. - Wyd. 1 dodruk. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2005. - 166, [1] s. : il. ; 18 cm.

Autor

Poniewierski Janusz. Turnau Jan.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Antologia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 18

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kwiatki Jana Pawła II / wybrał i oprac. Janusz Poniewierski ; pomysł i współpr. Jan Turnau. - Wyd. 1 dodruk. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2003. - 166 s. : il. ; 18 cm.

Autor

Poniewierski Janusz. Turnau Jan.

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Antologia

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 5

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kwiatki Jana Pawła II / wybrał i oprac. Janusz Poniewierski ; pomysł i współpr. Jan Turnau. - Kraków : Wydawnictwo"Znak", 2006. - 166, [2] s. : il. ; 18 cm.

Autor

Poniewierski Janusz (1958- ). Turnau Jan (1933- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia Antologia

Instytucja: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak

Książka o Papieżu, jakiej jeszcze nie było. Jej redaktorzy zebrali około setki "kwiatków" - opowieści i anegdot pokazujących znane i nieznane, czasem zabawne, a niekiedy budzące zadumę i wzruszenie wydarzenia z życia Karola Wojtyły - Jana Pawła II. Lektura tej książki pokazuje, że charyzmat Papieża, biskupa, księdza Wojtyły... przejawia się nie tylko w jego oficjalnych wystąpieniach, ale także w codziennych, nieformalnych sytuacjach, w których na odsiecz autorytetowi przychodzi niejednokrotnie... poczucie humoru. [lubimyczytac.pl].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 12

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2/ Jan Paweł II (1 egz.)

Audiobook

W koszyku

oceń

Kobiety w życiu Jana Pawła II / Paweł Zuchniewicz, Brygida Grysiak. - Warszawa : Centrum Myśli Jana Pawła II, cop. 2012. - 1 płyta dżwiękowa (CD/MP3) (13 godz. 40 min.) : digital, stereo ; 12 cm.

Autor

Zuchniewicz Paweł (1961- ). Grysiak Brygida (1979- ). Kijowska Elżbieta (1950- ).

Forma i typ

Audiobooki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Kobieta Papiestwo

Gatunek

Niezwykłe kobiety i niezwykły papież. Książka przedstawia kobiece ikony najgłębszych ludzkich wartości, a jednocześnie rzuca nowe światło na biografię Jana Pawła II. Spotkamy tu m.in. WandePółtawską, Matkę Teresę z Kalkuty, Edytę Stein, Faustynę Kowalską. i oczywiście matki - Emilię Wojtyłową i Maryję. Sugestywne portrety nakreślone zostały z dwóch uzupełniających się punktów widzenia: męskiego i kobiecego. Doskonałemu opowiadaczowi papieskich historii - Pawłowi Zuchniewiczowi - wtóruje dociekliwa dziennikarka - Brygida Grysiak - która o bohaterkach książki rozmawia m.in. z kard. Stanisławem Dziwiszem, abp. Kazimierzem Nyczem, abp. Mieczysławem Mokrzyckim, Anielą Dylus, Anną Grzegorczyk, Tomaszem Terlikowskim, Pawłem Kozackim OP, Małgorzatą Kożuchowską, Szymonem Hołownią.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 4 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 9

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Książka mówiona (1 egz.)

Filia nr 12

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. KM/2/inne (1 egz.)

Filia nr 13

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. KM (1 egz.)

Filia nr 18

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Książka mówiona/2 (1 egz.)

Książka

W koszyku

Świadectwo / Stanisław Dziwisz w rozmowie z Gian Franco Svidercoschim. - Warszawa : Przemysław Hauser, 2007. - 231, [1] s. ; 23 cm.

Autor

Dziwisz Stanisław (1939- ). Svidercoschi Gian Franco (1936- ).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Dziwisz, Stanisław (1939- ) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

Gatunek

Publicystyka włoska

Byłem przy nim prawie czterdzieści lat. Najpierw przez dwanaście lat w Krakowie, a potem przez kolejnych dwadzieścia siedem w Rzymie.Zawsze przy nim. Zawsze u jego boku.A teraz, w chwili śmierci, poszedł sam. (...) Po tamtej stronie, kto mu towarzyszy? kard. Stanisław Dziwisz. Książka wyznanie, której zakres obejmuje lata w Polsce (1966-1978) i lata pontyfikatu (1978-2005) opowiada słowami kardynała Dziwisza historię Papieża, podkreślając jego postawę i osobowość podczas przełomowych wydarzeń, takich jak upadek muru berlińskiego czy 11 września. Podróże, polityka, epokowe decyzje, ale również dzienne czynności, modlitwy i choroby niepublikowane wcześniej materiały przedstawiające portret wielkiego człowieka naszych czasów. [lubimyczytac.pl]

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 7 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 2

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)

Filia nr 5

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Filia nr 6

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Filia nr 13

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. JPII (1 egz.)

Filia nr 15

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Religia (1 egz.)

Filia nr 16

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Filia nr 18

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 2 (1 egz.)

Brak okładki

Książka

W koszyku

oceń

Wszystko o Janie Pawle II / wstęp Andrzej Nowak. - Kraków : Wydawnictwo Kluszczyński, 2005. - 184 s. : il. kolor. ; 29 cm.

Autor

Nowak Andrzej (1944-2014).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Filia nr 10

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Religia (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Narodziny pokolenia JP2 / Paweł Zuchniewicz. - Warszawa : Prószyński i S-ka, cop. 2007. - 262, [2] s. : il.; 21 cm.

Autor

Zuchniewicz Paweł (1961- ).

Forma i typ

Książki

Temat

Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) Duchowieństwo katolickie Papiestwo

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Planeta 11

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Jan Paweł II (1 egz.)