Tom niniejszy oprócz dziejów wojennych, wprowadza dalszy bieg życia i służby uczestniczek antyniemieckiego podziemia, tych, których zaangażowanie w drugiej konspiracji, antysowieckiej i antykomunistycznej, sprowadziło na nie represje sądowo-więzienne oraz dyskryminację w latach późniejszych. Materiał zawarty w książce został zgromadzony w znacznej mierze dzięki "Środowisku Fordonianek". Autorki wspomnień relacjonują warunki egzystencji na kolejnych etapach uwięzienia, z najcięższym - okresem śledztwa. W części zatytułowanej "Sylwetki" przedstawiono wyjątkowe postaci, które poświęciły się walce o niepodległość Polski. [http://www.odk.p]

Treść : I Historyczne modele ustrojowe samorządu terytorialnego (U źródeł samorządu terytorialnego - municypałizm średniowieczny, Początki ustawodawstwa samorządowego, Prawne regulacje samorządu terytorialnego RP międzywojennej, Losy polskiego samorządu po II wojnie światowej, Model ustrojowy samorządu gminnego z 1990 roku) ; II Między teorią a pragmatyką. Istota i sens samorządu terytorialnego (Podstawowe teorie samorządu, Niektóre koncepcje samorządu teoretyków okresu międzywojennego, Wybrane koncepcje samorządu terytorialnego we współczesnej nauce polskiej, Społeczna i ustrojowa istota współczesnego samorządu terytorialnego, Nadzór nad samorządem terytorialnym, Rada gminy jako organ kontroli, Międzynarodowe standardy samorządności terytorialnej, Wybory samorządowe) ; III Administracja samorządowa (Zasady organizacji i działania administracji publicznej, Administracja samorządowa, Istota prawa urzędniczego, Europejski Kodeks Dobrej Administracji) ; Rozdział IV Kształtowanie się i organizacja władz miejskich - na przykładzie Warszawy (Wójt i ława, Rada miejska, Burmistrz pierwszym urzędnikiem w mieście, Odrębność władz Starej i Nowej Warszawy, Scalenie władz miejskich - jeden prezydent Warszawy, Władze miasta pod zaborami) ; V Organizacja i zasady funkcjonowania administracji samorządowej na przykładzie m.st. Warszawy (Uwarunkowania społeczne i ustrojowe funkcjonowania samorządu miejskiego w okresie międzywojennym, Organizacja struktur zarządzania samorządem Warszawy w latach 1990-2010, Schemat organizacyjny Urzędu m. st. Warszawy, Porównanie struktur prawno-ustrojowych władz samorządowych miasta stołecznego Warszawy, Historia podziału administracyjnego Warszawy, Porównanie struktur organizacyjnych samorządu m.st. Warszawy) ; VI Rekomendacje skutecznego działania organizacji samorządowej (Podstawowe zasady zarządzania, Zasoby ludzkie, Kategorie pracowników i działaczy (radnych) samorządowych, Cechy charakteryzujące profesjonalizm w zarządzaniu samorządem, Wymagania i reguły działania pracownika samorządowej służby publicznej, Elementy oceny pracownika, O nową jakość administracji) ; VII Opinie o samorządzie terytorialnym - po 20 latach od jego restytucji, VIII Święta Kinga Patronką Samorządów.