Drugi tom pracy Sukces w zarządzaniu kadrami. Elastyczność w zarządzaniu kapitałem ludzkim zawiera 37 artykułów poświęconych problemom zarządczo-psychologicznym. O ile w pierwszym tomie główny nacisk położono na przedstawienie różnych koncepcji elastycznego zarządzania z uwzględnieniem aspektów zarządczo-ekonomicznych, o tyle niniejszy tom koncentruje się na właściwościach podmiotowych menedżerów i pracowników, cechach organizacji wraz z jej otoczeniem oraz wzajemnych interakcjach zachodzących między podmiotem a organizacją. Wychodzimy bowiem z oczywistego założenia, że nie można elastycznie i efektywnie zarządzać kapitałem ludzkim bez dysponowania rzetelną wiedzą o organizacji jako całości, jej bliższym i dalszym otoczeniu oraz pracownikach różnych szczebli: menedżerach, specjalistach, pracownikach wykonawczych i zespołach. Oba tomy pracy są komplementarne. Z tego powodu zrezygnowaliśmy z powtórzenia części ważnych dla odbioru całości, zwłaszcza z omówienia zagadnień terminologicznych i ogólnoteoretycznych dotyczących elastycznego zarządzania kapitałem ludzkim (zob. Funkcja personalna w nowych warunkach organizacyjnych, tom 1). W niniejszym tomie położyliśmy większy nacisk na trudne problemy metodyczno-metodolgiczne, bez rozwiązania których niemożliwa jest realizacjapoprawnych badań empirycznych oraz dokonywanie trafnych diagnoz społecznych dotyczących kapitału ludzkiego. Przejawem zainteresowania wewnętrznym i zewnętrznym otoczeniem firmy są m.in. ciekawe artykuły dotyczące klimatu i kultury organizacyjnej oraz związanych z tymi zjawiskami zachowań organizacyjnych pracowników. Większość doniesień z tego obszaru to empiryczna weryfikacja koncepcji teoretycznych w warunkach polskich organizacji. Ważne rozważania i wyniki badań dotyczą kompetencyjnych uwarunkowań elastycznego zarządzania. Analizy te wskazują, że obok kompetencji twardych istotną rolę odgrywają m.in. cechy osobowości, przekonania na temat natury ludzkiej, wiedza o oczekiwaniach pracowniczych oraz nastawienia temporalne. Wiele z tych wyników, oprócz dostarczania nowej wiedzy o człowieku w organizacji, ma wartość aplikacyjną. Wiedzę tę można wykorzystać w ramach różnych form doskonalenia oraz w programach rozwojowych i adaptacyjnych (coaching, diversity icebreaker, negocjacje i rozwiązywanie konfliktów, POS – Perceived Organizational Support). Zapoznanie się przez Czytelnika z tymi treściami może stanowić ważne źródło nowych inspiracji, szczególnie dla specjalistów zajmujących się rozwojem pracowników i planowaniem karier zawodowych. Uwzględniając, że za elastyczne zarządzanie odpowiedzialni są głównie menedżerowie, w niniejszym tomie podjęto także obszerne rozważania dotyczące kompetencji przywódczych. Dokonano prezentacji najnowszych badań dotyczących stylów kierowania i uwarunkowań ich elastyczności, przedstawiono uwarunkowania elastyczności wywierania wpływu społecznego oraz analizę kwalifikacji menedżerów, które sprzyjają efektywnemu kierowaniu i dzieleniu się wiedzą. Kończąc bardzo ogólną prezentację zawartości niniejszej książki, pragniemy przypomnieć, że podstawową intencją redaktorów obu tomów jest ukazanie skomplikowanych zjawisk zarządzania kapitałem ludzkim z różnych perspektyw teoretycznych i badawczych, ujednolicenie terminologii stosowanej przez przedstawicieli nauk społecznych, humanistycznych i ekonomicznych oraz podjęcie próby wspólnego opisu, wyjaśnienia i prognozowania zachowań ludzi w organizacjach. Nie jest to zadanie łatwe, o czym świadczy fakt, że pomimo systematycznych prac udokumentowanych ukazującymi się od 1993 r. tomami z cyklu Sukces w zarządzaniu i Psychologiczne wyznaczniki sukcesu w zarządzaniu, wciąż wiele nowych problemów czeka na rozwiązanie przez interdyscyplinarne zespoły. Ich rozstrzygnięcie wymagać będzie dalszych wspólnych prac koncepcyjnych, badawczych i wdrożeniowych.