Znaczenie gospodarki lokalnej oraz regionalnej i zainteresowanie tą problematyką jest niezmiennie wysokie zarówno w Polsce, jak i za granicą. Przesądza o tym terytorialny charakter współczesnych procesów rozwojowych, jak również wielowymiarowa, intensywna działalność samorządów lokalnych, subregionalnych i regionalnych. Istnieje zatem stała potrzeba rozwijania i propagacji wiedzy na temat tych procesów i samorządowej działalności. Jedną z konstruktywnych odpowiedzi na to zapotrzebowanie jest organizowana corocznie przez Katedrę Gospodarki Regionalnej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu konferencja naukowa pt.: „Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce”. W jej XXIV edycji uczestniczyło szerokie gremium naukowców reprezentujących dziesiątki uczelni i innych instytucji naukowo-badawczych, liczni samorządowcy z gmin, powiatów i województw oraz przedsiębiorcy z całego kraju, a także z Bułgarii, Republiki Czeskiej i Ukrainy. Konferencja ta, w naszym przekonaniu, stanowi ważne forum wymiany wiedzy oraz koncepcji związanych z problematyką rozwoju terytorialnego i od pierwszej edycji cieszy się niesłabnącą popularnością. Niniejsze wydanie „Prac Naukowych Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” jest jedną z dwóch publikacji zawierających artykuły prezentujące wyniki badań przeprowadzonych i zaprezentowanych przez jej uczestników. Żywimy nadzieję, że wzorem wydań z lat ubiegłych stanie się ono interesujące i przydatne dla teoretyków oraz praktyków samorządności lokalnej i regionalnej, a także dla wszystkich tych osób, które dopiero rozpoczynają fascynującą przygodę poznawania mechanizmów zjawisk otaczających nas wszystkich na co dzień, a składających się na to, co nazywamy rozwojem lokalnym i regionalnym. Dariusz Głuszczuk, Elżbieta Sobczak, Andrzej Sztando

Procesy rozwoju regionalnego i lokalnego są współcześnie przedmiotem żywego zainteresowania środowiska nauki, władz publicznych wszystkich szczebli, sfer biznesowych, a także szerokich kręgów społecznych. Intensywnie stymuluje się je w lokalnych i regionalnych politykach rozwoju, a także w krajowej i unijnej polityce rozwoju. Oczekuje się, że nie tylko przyniesie to ich dynamizację, a przez to polepszenie jakości życia w lokalnych i regionalnych układach terytorialnych, lecz zintensyfikuje transformację tych procesów i ich produktów w procesy i produkty ponadregionalne, włącznie z globalnymi. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera aktualna i szczegółowa wiedza o stanie, uwarunkowaniach, mechanizmach i efektach owych procesów oraz o najbardziej prawdopodobnych sposobach ich przyszłego rozwoju. Ważne jest również upowszechnienie tej wiedzy wśród publicznych decydentów oraz kadr publicznej administracji. Są to kluczowe warunki powodzenia wspomnianych polityk. Artykuły naukowe zebrane w niniejszej publikacji stanowią wkład w proces gromadzenia wspomnianej wiedzy. Tworzą także płaszczyznę dialogu na jej temat między środowiskami nauki i samorządowych władz publicznych. Stanowią elementy odbywającej się współcześnie na forach naukowych, samorządowych i państwowych dyskusji na temat niezbędnych zmian polskiego systemu samorządowego. Zawierają argumenty za takim jego doskonaleniem, które – w ramach wielopoziomowego, zintegrowanego systemu zarządzania państwem – zwiększy podmiotowość samorządów lokalnych i regionalnych w prowadzeniu polityki rozwoju, zapewniając im jednocześnie dużą zdolność do kreowania rozwoju lokalnego i regionalnego. Oddajemy je w Państwa ręce z przekonaniem, że okażą się przydatne zarówno w dociekaniach naukowych, jak i w praktyce zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym. Dariusz Głuszczuk, Małgorzata Markowska, Andrzej Sztando

Współczesna polityka publiczna, deklarowana w oficjalnych strategiach i programach, opiera się na zintegrowanym podejściu terytorialnym (integrated territorial approach), w którym kluczowym przesłaniem jest wykorzystywanie endogenicznych potencjałów wyodrębnionych funkcjonalnie terytoriów, a także integracja działań publicznych w wymiarze przestrzennym wraz z wielopoziomowym systemem zarządzania. W ujęciu tym władzom lokalnym i regionalnym przypisuje się nie tylko rolę „miejscowych i prowincjonalnych gospodarzy”, dbających o zaspokojenie zbiorowych potrzeb określonych wspólnot samorządowych, ale również dostrzega się ich partycypację w ponadlokalnych i ponadregionalnych procesach rozwoju. Struktury te mogą i powinny uczestniczyć w rozwiązywaniu problemów gospodarki rynkowej, a ich aktywizacji z pewnością służą publikacje poświęcone teoretycznym i praktycznym aspektom gospodarki lokalnej i regionalnej, w tym Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu z cyklu Gospodarka regionalna w teorii i praktyce. Tegoroczna edycja tych Prac zawiera tematycznie wybrane referaty wygłoszone na XXII Konferencji Naukowej Katedry Gospodarki Regionalnej Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu pt. Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce (Mysłakowice, 17-19 września 2014 roku).

Przekazujemy Państwu publikację poświęconą tematyce gospodarki regionalnej i pro-blemów związanych z jej rozwojem. Zbiór zawartych w niej artykułów koncentruje się na różnych problemach, które omawiane są w perspektywie międzynarodowej i krajo¬wej, ze szczególnym uwzględnieniem regionów, województw, powiatów oraz obszarów transgranicznych. Najwięcej uwagi poświęcono Unii Europejskiej w różnych wymiarach jej funkcjo-nowania, w tym ocenie innowacyjności (M. Szajt), (P. Gaździcka), konkurencyjności regionów transgranicznych (J. Hadyński), a przede wszystkim finansowaniu różnych zadań ze środków budżetu Unii Europejskiej w odniesieniu do polityki spójności i pro-gramów operacyjnych: w kontekście polityki miejskiej (F. Kuźnik), alokacji środków strukturalnych Wspólnej Polityki Rolnej (E. Kiryluk-Dryjska, P. Beba), wsparcia zielo-nej ekonomii z funduszy europejskich (K. Plac) oraz pozyskanych środków PROW na przedsięwzięcia środowiskowe (A. Standar). Problemy związane ze sferą finansów w skali kraju były kontynuowane w pracach poświęconych rynkowi nieruchomości (M. Zapotoczna, J. Cymerman) oraz problemo-wi szacowania rynku jubilerskiego. Tematyka innowacji natomiast pogłębiona została w: układach regionalnych Polski z punktu widzenia wdrażania innowacji społecznych (B. Skubiak), działalności innowacyjnej przedsiębiorstw (D. Głuszczuk), a także w oce-nie pozycji konkurencyjnej regionów Polski, ze względu na poziom inteligentnego roz-woju (M. Markowska). W pracach pojawiły się tak aktualne wątki dla współczesnej gospodarki kraju, jak: pomiar i ocena zrównoważonego rozwoju (B. Bal-Domańska), tematyka miast, w tym pomiar i ocena ich sytuacji społeczno-gospodarczej (T. Bartłomowicz), a także proce-sów rozwojowych (M. Zarówna) oraz barier rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa (E. Kiryluk-Dryjska, P. Beba). Gospodarka regionalna była również analizowana w kon¬tekście dekompozycji strumieni emigracyjnych (K. Iwińska). Wśród rozważanych tematów nie zabrakło problemów związanych z zarządzaniem strategicznym w gospodarce regionalnej w kontekście zastosowania nowego paradygmatu polityki rozwoju omówionego na przykładzie strategii województwa zachodniopomor¬skiego (B. Kryk) oraz zagadnień rynku projektów hybrydowych i powiązanego partner¬stwa publiczno-prywatnego w województwie kujawsko-pomorskim (M. Kola-Bezka). Przekazujemy niniejszą publikację w Państwa ręce w przekonaniu, że stanie się ona źródłem inspiracji i będzie pomocna w rozwiązywaniu problemów w pracach badaw¬czych i w przedsięwzięciach praktycznych, realizowanych przez odbiorców zaintere¬sowanych tematyką gospodarki regionalnej, a wśród nich pracowników nauki, struktur samorządowych i ministerstw. Publikację polecamy również studentom kierunków eko¬nomia oraz gospodarka przestrzenna. Małgorzata Markowska, Beata Bal-Domańska, Dariusz Głuszczuk